چای سیاه دومین نوشیدنی پر مصرف جهان بعد از آب است و این تنها به دلیل طعم خوش آن نیست بلکه فواید فراوانی دارد.
چای به عنوان یک نوشیدنی قدیمی و سنتی سرشار از مواد مفید مختلف بوده و خواص ویژه‌ای برای سلامت قلب، تناسب اندام و انرژی بخشی دارد. چای سیاه دومین نوشیدنی پر مصرف جهان بعد از آب است که این موضوع تنها به دلیل طعم خوش آن نیست و فواید فراوانی دارد؛ با تمام استرسی که افراد در فعالیت‌های روزمره متحمل می‌شوند، چای یک داروی مؤثر و ضد استرس برای کمک به آرامش است.
چای، دمنوشی با خواص آنتی‌اکسیدانی
زینب مختاری، متخصص تغذیه در خصوص خواص چای سیاه که یکی از سنتی‌ترین نوشیدنی‌ها در تمام جهان است، می‌گوید: چای سیاه نوشیدنی است که در کل دنیا رواج دارد؛ به طوری که بیشتر از چهار هزار سال قدمت مصرف در قاره آسیا دارد و بعد از آب یکی از پرمصرف‌ترین نوشیدنی‌ها در جهان به شمار می‌رود.
وی با اشاره به ویژگی‌های چای، ادامه می‌دهد: ویژگی مثبت آن از جمله اینکه برگ‌های چای سرشار از فلاونوئیدها به عنوان منابع آنتی‌اکسیدان است؛ معمولاً عوامل اکسیدان می‌تواند مانند رادیکال‌های اکسیژن در بدن عامل بسیاری از بیماری‌ها از جمله سرطان و بیماری‌های قلبی و عروقی شود و وقتی یک ماده غذایی سرشار از این ویژگی باشد؛ بنابراین می‌تواند باعث کاهش عامل خطر بیماری‌های مزمن شود.
اهمیت مصرف چای برای کاهش التهاب و رفع خستگی در بدن
این متخصص تغذیه خاطرنشان می‌کند: از فلاونوئیدهای مهمی که در چایی وجود دارد، می‌توان به کاتچین اشاره کرد که در چایی سبز میزان این ماده بیشتر است و مقدار این فلاونوئید در فرآیند تولید چای سیاه از چای سبز کاهش می‌یابد، اما فلاونوئیدهای دیگری در چای سیاه ایجاد می‌شود که می‌تواند به کاهش بیماری‌های قلبی و عروقی و سرطان کمک کند.
وی با بیان اینکه برگ‌های چای علاوه‌بر ویژگی آنتی‌اکسیدانی که دارد، باعث کاهش التهاب می‌شود، تصریح می‌کند: مطالعات مختلف نشان می‌دهد در برگ‌های چای مواد دیگری نیز وجود دارد که می‌تواند باعث کاهش التهاب در بدن شود؛ التهاب هم مانند شرایط اکسیدان می‌تواند شروع کننده بسیاری از بیماری‌ها باشد.
مختاری با تاکید بر اینکه چای به دلیل داشتن کافئین می‌تواند، باعث افزایش انرژی و رفع خستگی فرد شود، اضافه می‌کند: میزان کافئین چای نسبت به نوشیدنی قهوه می‌تواند کمتر باشد، همچنین باید بدانیم میزان این ماده در قهوه‌های مختلف متفاوت است. میزان کافئین در انواع چای نیز متفاوت است و بسیاری آن را برای رفع خستگی مصرف می‌کنند.
چای ادرارآور است و نباید جایگزین مصرف آب شود
وی در خصوص مصرف بی‌رویه نوشیدنی چای، می‌گوید: مصرف بی‌رویه چای عوارض مختلفی در بدن ایجاد می‌کند که عوارض گوارشی و معده از جمله آن است، معمولاً در افرادی که سوزش معده یا رفلاکس و مشکلات معده دارند، توصیه می‌شود که مصرف چای را محدود کنند و اگر چای مصرف کردند به صورت رقیق استفاده کنند، زیرا کافئینی که در چای است می‌تواند باعث افزایش رفلاکس‌ها شود.
این متخصص تغذیه با بیان اینکه چای به دلیل داشتن کافئین، ادرارآور است، اظهار می‌کند: به همین دلیل افراد نباید هیچ‌گاه چای را به جای آب مصرف کنند، بسیاری از افراد فکر می‌کنند چای مایع است و می‌تواند جایگزین دریافت آب شود در حالی که چای به دلیل ترکیباتی که دارد ادرارآور است و حتی آبی هم که در بدن فرد وجود دارد در صورت اضافه دریافت چای می‌تواند از طریق ادرار دفع شود و مشکلات کم آبی را برای بدن ایجاد خواهد کرد.
مصرف چای در زنان باردار و شیرده
وی با تاکید بر اینکه به طور متوسط حدود پنج فنجان چای در روز قابل پذیرش است، می‌افزاید: این پنج فنجان برای فرد عوارضی ندارد و فرد می‌تواند از اثرات مثبت آن استفاده کند، البته این پنج فنجان عدد قطعی نخواهد بود و در دوره بارداری معمولاً کمتر از دو فنجان چایی در روز باید استفاده شود، زنان شیرده نیز کمتر از سه فنجان چای باید استفاده کنند.
مختاری ادامه می‌دهد: برای بهره بردن از خواص چای و کاهش مضرات آن به ویژه در زنان باردار در سه ماهه سوم که مشکلات گوارشی از جمله سوزش سر دل یا رفلاکس دارند، اگر مصرف چای بالا رود عوارض مصرف آن نیز بیشتر می‌شود. در زنان شیرده به دلیل اینکه باعث از دست دادن آب بدنشان و یا باعث افزایش مشکلات شکمی در نوزادان می‌شود باید کمتر مصرف شود؛ چای در نوزادان ممکن است دردهای کولیتی ایجاد کند.
وی خاطرنشان می‌کند: اگر این نوشیدنی در حد تعادل مصرف شود فرد می‌تواند از فواید مثبت آن استفاده کند و اگر مانند سایر مواد غذایی در مصرف آن زیاده‌روی شود، می‌تواند عوارض ناخواسته‌ای را برای فرد به همراه داشته باشد.
این متخصص تغذیه می‌گوید: موادی که در چای وجود دارد می‌تواند باعث کاهش جذب آهن شود؛ به افرادی که دچار کم خونی و فقر آهن هستند، توصیه می‌شود که بلافاصله بعد از غذا این نوشیدنی را مصرف نکنند و یک ساعت قبل از وعده غذایی و تا دو ساعت بعد از آن از مصرف چای پرهیز کنند؛ زنان در معرض کم خونی قرار دارند و باید این توصیه را جدی بگیرند.
وی با تاکید بر اینکه چای را در ابتدا که دم می‌شود و حدود پنج دقیقه بعد از دم شدن باید مصرف کرد تصریح می‌کند: در چای کهنه دم مواد مضر بیشتر می‌شود؛ البته بهتر است به عنوان نوشیدنی سنتی در فرهنگ ما حفظ شود و به نحو صحیح استفاده شود و مصرف آن در وعده صبح و شب بدون اشکال است. چای نباید بعد از از وعده‌های غذایی مصرف شود، زیرا باعث فقر آهن در بدن می‌شود.
منبع: ایمنا
